Rouw & verlies bij kinderen
Het liefst willen we onze kinderen beschermen als een geliefd iemand binnen hun leefwereld ziek wordt overlijdt of als er sprake is van echtscheiding. Dat is wat we soms ook daadwerkelijk doen.
We wensen immers voor onze kinderen dat ze zorgeloos kunnen opgroeien, onbevangen kunnen spelen en dat ze plezier kunnen maken, leren en groeien in het leven.
Wat we dus al snel doen, is onze kinderen ervan weg houden, of ze omhuld vertellen, wat er aan de hand is. Terwijl kinderen juist gebaat zijn bij openheid en het benoemen van zaken. Ze krijgen immers, net als wijzelf, in hun leven onvermijdelijk met verlies te maken.
Ik wil nu niet
Ik wil nu niet
Ik wil nu niemand zien
Vandaag ben ik ontzettend boos
Morgen weer misschien
Ik wil nu niet
Ik wil nu niet
Ik wil nu niemand zien
Vandaag wil ik onzichtbaar zijn
Morgen weer misschien
Erbij betrekken, niet beschermen.
Een voorbeeld van verhuld vertellen wat er gebeurd is na het overlijden van papa of opa, is de opmerking, die wel eens gemaakt wordt: ‘Het lijkt wel of hij slaapt’…
Zeg dat liever niet. Want in dat geval zou het kind slapen kunnen associëren met dood zijn en dat is eng, omdat je dan niet meer terug komt met als gevolg, dat het kind niet meer wil slapen. Het weghouden begint al wanneer zich een ernstige ziekte openbaart. Vaak denken we, dat kinderen niets in de gaten hebben, maar kinderen hebben als het ware een soort antenne, die onraad bespeurt.
Voor dingen die net even iets anders gaan, dan ze gewend zijn, een blik of een zucht. Ze pikken het op en als ze geen uitleg krijgen, ontstaat er een gevoel van onveiligheid en gaan ze zelf invulling geven aan wat niet uitgesproken wordt, of geven ze zichzelf de schuld.
Soms krijgen kinderen al heel jong te maken met een groot en ingrijpend verlies: Hun broertje wordt ongeneeslijk ziek, mama krijgt kanker en kan niet meer beter worden, een klasgenootje verongelukt of opa gaat na een korte ziekteperiode dood. Op dat moment moeten ze het doen met de bagage in de rugzak, die ze hebben meegekregen in hun leven.
Daarin zit ook, wat ze geleerd hebben over omgaan met verdriet en teleurstelling. Of misschien zit dat er niet in, omdat ze er altijd van weggehouden zijn.
Kinderen, die geleerd hebben dat verdriet bij het leven hoort en dat je verdrietig mag zijn wanneer je iets of iemand verliest, hebben een voorsprong wanneer iemand overlijdt die ze goed kennen en om wie ze geven. Het is dus belangrijk kinderen duidelijk en eerlijk te informeren over wat er is gebeurd, overigens zonder dat alle details gedeeld hoeven te worden.
Daarnaast heel belangrijk, dat ze overal bij betrokken en goed ondersteund worden. Zowel tijdens een ziekteproces of na een verlies. Dit vergt, afhankelijk van hun leeftijd, een specifieke aanpak.
Wordt jouw kind binnen het gezin, op school of in de nabijheid geconfronteerd met ernstige ziekte, overlijden of echtscheiding? Ga eens vrijblijvend met me in gesprek. Ik heb vele materialen en werkvormen beschikbaar om jouw kind goed te kunnen begeleiden. Ik vertel je graag persoonlijk wat ik hierin voor jou en je kind kan betekenen.